7 Eylül 2016 Çarşamba

Soner YALÇIN / Arka pencere - 7 Eylül 2016 / Son yıllarda her 6-7 Eylül'de…

Soner YALÇIN
Arka pencere
7 Eylül 2016
Son yıllarda her 6-7 Eylül'de…
Bu toprakların halkını küçümseyenler 6-7 Eylül 1955 olaylarını fırsat biliyor. Israrla…
Bu acı olayların kendi pencerelerinden görülmesi için propaganda yapıyorlar: “Zalim Müslüman Türkler!”
Sonuçta mutlaka ekliyorlar: “Hıristiyanlara 6-7 Eylül 1955'te bu zulmü yapanlar, Güneydoğu'da Kürtlere neler yapmaz ki?!”
Bu söylem özellikle son yıllarda hiç değişmedi: “Biz Müslüman Türkler ne kötüyüz!” Evet. Sizi ülkenizden-halkınızdan soğutmak istiyorlar!
Oysa. Oyun büyük.
Geliniz…
Size “sonucu” değil, “nedeni” anlatmaya çalışayım…
İngiltere, II. Dünya Savaşı'ndan zayıf çıktı; ve bağımsızlık hareketleriyle başı dertteydi. Bunlardan biri de Kıbrıs'tı.
Kıbrıs, Ortadoğu petrol kaynaklarının ve petrol taşımacılığının kavşağındaydı. İngiltere, petrolünün üçte ikisini buradan sağlıyordu. Adayı tamamen terk etmek istemiyordu.
1) Askeri üslerini korumak;
2) Ada üzerindeki siyasi, iktisadi hegemonyayı sürdürmek;
3) Kıbrıs yönetiminin merkezini yine Londra yapma peşindeydiler.
Fakat…
Buna karşı çıkan Kıbrıslılar vardı…
Kıbrıs'ta da güçlü bir sol/komünist hareket vardı. İngiliz sömürgeciliğine karşı mücadele veriyorlardı. Örneğin; 1931'deki ayaklanmayı İngilizler güçlükle bastırmıştı.
Kıbrıs'ın en büyük partisi “Çalışan Halkın Yenileşme Partisi” (AKEL) idi. İngiltere, partiyi komünistlerin kurduğunu biliyordu ama savaş yıllarında ortak düşmanları vardı: Naziler!
Savaş sonrası ittifak dağıldı.
Yunanlı komünistler (ELAS) ve Kıbrıslı komünistler (AKEL), İngilizleri adada istemedi. İngilizler bu siyasal gücü bölmek istiyordu. Öncelikle Rumları; komünist ve milliyetçi olarak bölecekti. Ardından Rumlar ile Türkleri birbirine düşman edecekti.
Kıbrıs'ı o kadar parçalara bölecekti ki, adadaki hiçbir taraf, İngiliz egemenliğini tehdit edecek güçte olamayacaktı. Ve…
İngiliz Gladio'su kolları sıvadı…
Selanik'teki evin duvarı
Yıl, 1955 başı.
Kıbrıs'taki İngiliz Hükümeti Valiliği'ne, imparatorluk Genelkurmay eski Başkanı Mareşal Sir John Harding atandı. Harding “demir yumruklu asker” olarak biliniyordu.
İngiliz gizli servisinin Flatcher Flitch gibi ajanları, Kıbrıs'a gelmeye başladı. İngiltere Sömürgeler Bakanlığı Özel Temsilcisi Philips Tay, polis istihbarat birimi “Special Branch”ı kurmak için 1955'te adaya geldi.
Aynı yıl Sömürge Hükümeti Polis Mekanize Birliği kuruldu. 1955'teki mevcudu 165 kişiydi. Bir yıl sonra sayı 600 kişiye çıkarıldı ve polislerin hepsi Kıbrıs Türkü'ydü!
Faşist EOKA'nın hedefinde Kıbrıslı Türk polisler oldu! Türk polisler Abdullah Ali Rıza ve Nihat Paşa'nın katledilmeleri, Kıbrıslı Rumlar ile Kıbrıslı Türkleri birbirinden kopardı.
Peki, İngilizler EOKA'nın terör eylemlerinden habersiz miydi?
Olur mu öyle şey; EOKA'nın lideri Albay Georgios Grivas'ın şoförü Pashalis Papadopulos bile İngiliz ajanıydı!
Gladio, halkları birbirine düşürmek için var gücüyle çalıştı:
Dönemin İngiltere Başbakanı Anthony Eden anılarında, dünya kamuoyunun, Türk ve Yunanlıların uzlaşmaz iki taraf olduğunun bilinmesini çok istediklerini yazdı.
İngiliz diplomatlarının, “Ankara'da birkaç ayaklanma çıksa bizim işimize gelir” dediklerini Kıbrıs konusunda araştırmalar yapan yazar Robert Holland açığa çıkardı.
Atina İngiltere Büyükelçisi, 19 Ağustos 1954'te Londra'ya şu raporu gönderdi:
“Yunan-Türk dostluğunun kırılgan olduğu çok açık; çok küçük bir şok bile yetebilir. Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evin duvarına tebeşirle slogan yazmak gibi önemsiz bir olay bile kargaşanın çıkmasına yeter!”
Sizler!
6-7 Eylül 1955 olaylarının, Selanik'te Atatürk'ün evine “sözde” bomba atılmasıyla başladığını biliyorsunuz değil mi?..
Sonuca geliyoruz…
AKP kavrayamıyor
İngilizlerin Kıbrıs'tan çekilme kararına kadar Türkiye'nin Kıbrıs diye bir meselesi yoktu.
Türkiye-Yunanistan ilişkileri çok iyiydi. Öyle ki…
Venizelos, 1934'te Nobel Barış Ödülü'ne Atatürk'ü aday gösterdi.
Türk-Yunan dostluğu “İkamet, Ticaret ve Seyrisefain Antlaşması”yla pekişti; on binlerce Yunan vatandaşı Türkiye'ye yerleşip ticaret yapmaya başladı.
Cumhurbaşkanı Celal Bayar 1952'de Yunanistan'ı; Kral Pavlos ise Türkiye'yi ziyaret etti. Gümülcine'de Celal Bayar Lisesi açıldı.
Bakınız… 1953 yılına kadar ne Osmanlı'da, ne de Cumhuriyet döneminde İstanbul'un fethi törenleri yapıldı! Ne olduysa 1953'te oldu; Demokrat Parti Hükümeti'ne baskılar başladı; hükümet fetih törenlerini mütevazı törenle geçiştirmek istedi. Bunun üzerine İstanbul'da olaylar çıktı; mağazasına Türk bayrağı asmayanların vitrinleri kırıldı!
Gladio düğmeye basmıştı. Sokağı değil diplomasiyi de kontrol etmeye başladılar.
Yunan Dışişleri Bakanı Stefanopulos; Londra'daki Türk Büyükelçisi Suat Hayri Ürgüplü'ye, Kıbrıs'taki Türklerin hakları konusunda uzlaşmaya hazır olduklarını söyledi. Bu Türkiye'nin de isteğiydi.
İngiltere çözüme giden bu görüşmelerden rahatsız oldu. İngiltere Dışişleri Bakanı MacMillan, hemen Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu'yla buluştu ve “Türkler görüşlerini konferansın başında ne kadar sert koyarsa, kendileri için de, bizim için de o kadar iyi olur” mesajını verdi.
Ve Zorlu, Türkiye'nin görüşünü alışık olunmayan sertlikle ortaya koydu. Yunan delegasyonu şoke oldu. Bakan Zorlu aynı kararlılığı Türkiye'nin de göstermesini istediği şifreli telgrafı Ankara'ya çekti. Sonrası malum…
Bugün 6-7 Eylül 1955 olaylarına “tek pencereden” bakmamızı istiyorlar.
Oysa…
Atina radyosu 10 Eylül 1955 günü şöyle yorum yaptı:
“İstanbul ve İzmir'deki olaylar; İngiliz diplomasi planlarının ani biçimde patlak vermesinin ürünü değildir; bizzat İngiliz diplomasisinin planladığı ve başarmaya çalıştığı bir provokasyondur.”
Peki…
Ya bugün?
-Gladio'nun 15 Temmuz darbesine rağmen- bu iktidar; emperyalist oyunları bozmak yerine, yaptığı icraatlarla Atatürkçüleri hızla “Yenikapı Uzlaşması”ndan uzaklaştırıyor!
Görünen: AKP, Gladio'yu hâlâ kavrayamadı!

27 Haziran 2016 Pazartesi

DEMOKRAT PARTİ VE AKP (ADNAN MENDERES’TEN RECEP TAYYİP ERDOĞAN’A) (kuramsal aktarım web sitesinden Gönderen Metin Aydoğan)

DEMOKRAT PARTİ VE AKP 

(ADNAN MENDERES’TEN RECEP TAYYİP ERDOĞAN’A)



Demokrat Parti, 1950-1960 arasında aralıksız on yıl Türkiye'yi yönetti. Siyasi ve ekonomik uygulamaları, 60 yıl sonra Kemal Derviş’in Dünya Bankası’ndan getirdiği ve AKP hükümetlerinin uyguladığı programın hemen aynısıydı. DP Programında, (20, 21, 24, 43 ve 74. maddeleri); “yerel yönetimlere yetki devridevletin küçültülmesi, liberal ekonomi, devlet tekellerinin özelleştirilmesi, yabancı sermaye teşviği ve iç-dış borçlanma” nın gerekli olduğu yer alıyordu. Bunların tümünü şimdi AKP uyguluyor. Adnan Menderes, “istersek hilafeti de getiririz”, “odunu koysam seçtiririm” diyordu; Recep Tayyip Erdoğan, hilafeti getiriyor, dilediğini seçtiriyor. Yetmiş yıl öncesinden gelen ve birçok kişi için şaşırtıcı olan bu benzerlik; emperyalizmin, Türkiye’de Atatürkçülüğün yok edilmesine verdiği önemin ve sabrın bir göstergesidir.

Siyasete Yön Verenler

Demokrat Parti, savaş sonrasında ABD öncülüğünde kurulmakta olan Yeni Dünya Düzeni’nin bilinen koşulları içinde ortaya çıktı/çıkarıldı. Çok partililiği dayatan ve bunu Birleşmiş Milletler’e katılmanın koşulu yapan ABD’ydi. Türkiye’nin siyasi düzenine biçim verirken, “Türkiye’de iktidar da muhalefet de Birleşik Devletler yanlısı olacak” diyorlardı. Bu ereği, Demokrat Parti’den başlayarak bugün yönetimde olan AKP’ye dek gerçekleştirdiler. Demokrat Parti’nin söyleyip yaptıklarıyla, AKP’nin uygulamaları birlikte değerlendirildiğinde, emperyalizmin amacı yönünde ne denli başarılı olduğu görülecektir.
1950’lerinTürkiye’yi, çoklu parti düzenine hazır değildi. Demokrat Parti, Cumhuriyet Halk Partisi’yle aynı toplumsal yapıya dayanmak zorundaydı. Türkiye, Atatürk’ün 1923’te yaptığı sınıfsal saptamaları büyük oranda koruyor ve köylülüğe dayanıyordu. Ayrımlı siyasi partileri gerekli kılacak sınıflar henüz oluşmamış, uluslaşma süreci henüz tamamlanmamıştı. CHP ve DP’nin 1950-1960 arasındaki düzeysiz çatışmanın nedeni, kitlesel tabanın ortak olmasıydı.
1950-60 arasında yaşanan çatışmalar sürecini, belki de en iyi biçimde Yakup Kadri Karaosmanoğlu yansıtır. Anılarında, o dönemi sorgularken şunları yazar: “Ve iki kişi arasındaki (İnönü-Menderes) kördöğüşüne katılmaktan kim kurtulabilmişti? O kördöğüşünün sarmadığı hiçbir kent, hiçbir kasaba, hiçbir köy hatta hiçbir dağbaşı bırakılmamıştı. Evlere, okullara, mabetlere kadar yayılmıştı. Evladı babayla, kardeşi kardeşle, dostu dostla saç saça baş başa getirmişti... Ben gençliğimin en olumlu, en verimli ve en mutlu çağını Atatürk’ün büyük ve ihtişamlı döneminde yaşamış bahtiyarlardan biriydim. Ve şimdi içinde bulunduğum dönemde kendimi, yüksek bir yayladan çukur ve bataklık bir vadiye düşmüş hissediyordum. Bir zamanlar her soluk aldıkça canıma can katan o yayla havasından sonra, buranın mikroplu ikliminden ‘habis’ bir sıtmaya tutulmuş gibiyim”. 1

Kuruluş

Demokrat Parti 7 Ocak 1946’da kuruldu. Kuruluşun görünürdeki nedeni, dört CHP milletvekilinin (Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Fuat Köprülü) 1945 Haziran’ında Meclis’e, “TBMM’nin hükümeti denetleyebilmesi, Anayasa ile bağdaşmayan yasaların değiştirilmesi ve seçimlerin serbestçe yapılması için” önerge vermeleriydi. “Dörtlü takrir” diye ünlenen önergeleri “reddedilen” bu milletvekillerinden üçü CHP’den çıkarıldı,Celal Bayar istifa etti.
Dört milletvekili, zaman yitirmeden yeni bir parti kurmak için, basın yoluyla karşıtçılığa (muhalefete) başladılar. Demokrasiye ve çok partililiğe geçiş olarak tanımlanan süreç böyle başladı.
Demokrat Parti’nin ilk genel başkanı, Cumhuriyet döneminin etkili isimlerindenCelal Bayar oldu. Bayar, Cumhurbaşkanı seçilince Adnan Menderes Genel Başkan oldu.

Yapay Sertlik

Daha başlangıçta uzlaşmaz bir karşıtçılık yürüteceği anlaşılan Demokrat Parti, Nisan 1946’daki belediye seçimlerini boykot etti ancak Temmuz’da yapılan genel seçimlere katılma kararı aldı. Mareşal Fevzi Çakmak’ı, listesinden bağımsız aday gösterdi ve örgütlenmesini tamamlayabildiği yerlerde seçime katılarak 62 milletvekili çıkardı.
Bu sonuç, çoğunluk dizgesinin uygulandığı bir seçimde, yeni kurulan bir parti için büyük başarıydı. Buna karşın, seçimden hemen sonra, 465 milletvekilliği için ancak 273 aday gösterebilmiş olmasına 2  ve somut bir kanıta dayanmamasına karşın, “seçimde hile yapıldığı ve iktidara gelmelerinin önlendiği” savıyla saldırgan bir siyasi savaş başlatıldı, mitingler düzenlendi. İstanbul basını, genel olarak Demokrat Partiyi, özel olarak da giriştiği eylemleri destekledi.
Genel seçimlerden altı ay sonra, 7 Ocak 1947’de Birinci Büyük Kurultay düzenlendi ve partinin “savaşım yöntemleri” saptandı. Kurultaya katılan kimi delegeler, saldırgan bir ataklık içindeydiler. “Devrimdenihtilaldenhürriyet için ölmekten” söz ediliyor; “isyanın, ihtilalin bir hak olduğu", ileri sürülüyordu. 3

“Hürriyet Misakı” ve Demokrat “İhtilalciler”

“Hürriyet Misakı” (Özgürlük Andı) adı verilen ünlü bildiri, bu Kurultayda kabul edildi. Bildiriyi hazırlayan Adnan Menderes’in başkanı olduğu Ana Sorunlar Komisyonu, komisyonundan çok, bir devrim karargahı havasındaydı. Bir üye bu havayı daha sonra şöyle anlatacaktır: “Kendimizi Fransız İhtilali’nin ilk isyancıları gibi görüyorduk. 1946 seçimlerinde, değil millet olarak, kişi olarak da tahammül edilmesi mümkün olmayan bir zulme uğradığımız kanısındaydık. Kimimiz Danton, kimimiz Robespier gibi konuşuyordu. Daha sonra bize Mareşalin: ‘Karılarınızın ırzına geçer gibi reylerinizi çaldılar’ diye çıkışacağı bir oy hırsızlığına inanmışız... Komisyonu etkimiz altına alıyoruz. Toplu harekete geçmek, ayaklanmak ve bütün milleti ayaklandırmaktan söz ediyoruz. Bir komisyon değil, sanki tek bir kibritle parlayacak petrole bulanmış bir bez yumağı gibiyiz”. 4
Demokrat Parti'lilerin başlattığı “isyanın” altında Fransız İhtilali değil, Cumhuriyet’e ve Atatürk’e saldırı vardı.

“Husumet Andı”

Haziran 1949’da yapılan İkinci Büyük Kurultay, aynı hava içinde, üstelik daha da sertleşerek, hükümete gözdağı veren söylevler, yasadışı gözkorkutmalar (tehditler) içinde yapıldı. Aradan geçen iki yıl içinde ülkenin birçok yöresinde mitingler yapılmış, yurtiçi-yurtdışı ilişkiler geliştirilmiş ve aşırı bir özgüven havası içine girilmişti. Birinci Kurultay’da kabul edilen Hürriyet Misakına benzer biçimde, bu kurultayda “Husumet Andı” (Düşmanlık Andı) adı verilen ve hükümete yöneltilen gözdağı niteliğinde olan bir başka bildiri kabul edildi.
1950’de yapılacak seçimler için izlenecek yol ve yöntemin belirlendiği “HusumetAndı”nda; “Hürriyet Misakı”nda dile getirilen konuların hükümet tarafından yeterli özenle ele alınmadığı, anti-demokratik yasaların değiştirilmediği ve seçim güvenliğini sağlayacak değişikliklerin yapılmadığı dile getiriliyordu. CHP'nin, “bir tertip hazırlığı içinde” olduğu söyleniyor, bu tertibin “ayaklanma dahil her yolla” önleneceği açıklanıyordu. 5

Saldırganlık

İkinci Büyük Kurultay’da Türk Ceza Yasasına göre suç olan konuşmalar yapıldı. Ancak, hükümet konuyla ilgili yasal bir girişimde bulunmadı. İzmir MilletvekiliMehmet Harmandalı Kurultay’da, “Oylarımıza tecavüz edenlere, ırz ve namusa tecavüz edenlere yapılan muamelenin aynısı yapılacaktır” derken; Manisa’nın bayan delegesi Ümmü Balâ“Gerekirse silah kuşanacağım” dedi.
Manisa’nın gözleri görmeyen delegesi Nuri Kuşçuoğlu’nun sözleri, son derece“etkileyiciydi”. Delegelere, “Seçim sandığının başında çekilen ızdırabı bir kör görür ve bağırırsa, gözü gören nasıl bağırır ve ne yapar siz düşünün” diye seslendi. İstanbul Delegesi Ali Çekiç, ayaklanmanın gerektiğinde yasal bir hak olduğunu ileri sürdü: “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirisi’nin 13.maddesi, insanlara zulme karşı isyan hakkını vermiştir” diyerek sözlerine yasallık kazandırmaya çalıştı. 6

Seçimler ve Yönetim

Demokrat Parti, 14 Mayıs 1950’de yapılan seçimlerde oyların yüzde 53,3’ünü alarak 487 milletvekilliğinden 408’ini kazanıp yönetime geldi. Arkasında her türlü yasal değişikliği yapabilecek bir meclis çoğunluğu ve Dünya Savaşı sonrası koşullarının yön verdiği dış destek vardı. Cumhuriyet Halk Partisi, birçok uluslararası ve özellikle ABD ile değişik ikili anlaşmalar imzalamış, Demokrat Partiye benzer anlaşmalar için gerekli siyasi ortamı hazırlamıştı.
Türkiye’nin uluslararası siyaseti, sanıldığı gibi, 1950’den sonraki DP yönetimince değil, daha önceki CHP hükümetleri tarafından Batıya bağlanmıştı. Batıya bağlanma şimdi, Demokrat Parti tarafından üstelik daha da yaygınlaştırılarak sürdürülecekti.

Korunmasız Cumhuriyet

Cumhuriyet devrimlerini koruyan devrimci bir istenç (irade) artık yoktu. Demokrat Partinin ödüncü tutumuna karşın, Terakkiperver ya da Serbest Fırkanın yaşadığı sonla karşılaşma olasılığı pek görülmüyordu.
Bastırılmış duygular, geçmişe dayanan siyasi kinler ve tutucu özlemler ve gericilik hızla yayılıyordu. Bu tür olumsuzluklar CHP döneminde başlamıştı ama DP döneminde artarak yoğunlaşıyordu. “Demokrat Partinin iki yüz yıl iktidarda kalacağı” ileri sürülüyordu.7

Menderes’in Konuşması

Adnan Menderes, 29 Mayıs 1950’de Meclis’te hükümet izlencesini açıklayan ve önemini belki de hala koruyan bir konuşma yaptı. Konuşmanın önemi, bugün de sürmekte olan Atatürk karşıtı bir anlayışın, alışılmadık bir ölçüsüzlük içinde dile getirilmesi ve Kurtuluş Savaşı dahil, Cumhuriyet döneminde yapılan hemen her şeyin yadsınmasıydı. Ulus-devlet karşıtlığına yönelen ve dış isteklere dayanan ekonomik-siyasi bir izlence, ilk kez bu denli açıklıkla dillendiriliyordu. Devlete karşı politika, resmen devlet politikası durumuna getiriliyordu.
Menderes konuşmasında; milletvekillerinin yüzde 84’ünü DP’lilerin oluşturduğu Meclis’in, Türkler’in tarihinde çok ayrı ve önemli bir yeri olacağını söylüyor ve “Yüksek kurulunuz, tarihimizde ilk kez, milli iradenin tam ve serbest biçimde gerçekleşmesi yoluyla milletin kaderine hakim duruma gelmiştir” diyordu. “Milli iradenin” “tam ve serbest” olarak “tarihte ilk kez” gerçekleştiğini söylemek; Müdafaa-iHukukBirinci Meclis ve Kurtuluş Savaşında, millet istencinin tam ve serbest olarak gerçekleşmediği anlamına geliyor, onları yadsıyordu.
Bu tutum. Recep Tayyip Erdoğan’nın halk oylamasıyla Cumhurbaşkanı seçildikten sonra; “milli iradenin ilk kez Cumhurbaşkanını belirlediğini” söyleyerek kendinden öncekilerimilli irade dışı saymasına benziyordu.

Atatürkçülüğün Yadsınması

Menderes geçmişi yadsıyan konuşmasının ilerleyen bölümlerinde daha açık olarak dile getirecekti. Atatürk dönemi dahil, kendisinden önceki yılların siyasi olarak yitik yıllar olduğunu açıklayacak ve bu yıllarda yürütülen yanlış politikalarla ülke gelişmesinin önlendiğini ileri sürecektir: “Ülkemizin geniş imkanları ve milletimizin yüksek nitelikleri göz önünde tutulacak olursa, uzun yılların boşuna harcandığı ve hatta ülkenin doğal gelişiminin hatalı ve sakat politikalarla engellenmiş olduğuna karar vermek gerekir. Milli ve siyasi denetimden uzak bir yönetimin, çok uzun yıllar sürüp gitmesi, birçok hataların yapılmasına, gereksiz harcamalara ve aşırı davranışlara yol açmıştır. Böylece zamanla; müdahaleci, bürokratik ve tekelci bir devlet tipi ortaya çıkmıştır”. 9
Menderes aynı konuşmada, 14 Mayıs seçimlerinin “bir döneme son veren” ve “yeni bir dönem başlatan benzersiz önemde” bir olay olduğunu, bu seçimlerle, ülkede “şimdiye kadar yapılanlarla kıyaslanamayacak önemde bir devrimin” gerçekleştiğini ileri sürdü. Konuşmanın sonuna doğru, abartılı savlarını sınırsızca genişletti ve Demokrat Partinin seçim başarısının o güne dek görülmüş olan, “gelmiş geçmiş bütün devrimlerin en yüksek aşaması”olduğunu söyledi. 10

Tanzimatçı Anlayış

Demokrat Parti ve kurduğu hükümetlerin izlenceleri, Hürriyet ve İtilaf ya daTerakkiperver Cumhuriyet Fırka izlencelerinde anlamını bulan, yüzyıllık tanzimatçı görüşlerin yinelenmesiydi. Menderes, ilk hükümet izlencesinde; “devlet işletmelerinin ekonomik olarak verimsiz” kuruluşlar olduğunu, “devlet ormancılığının halka ızdırap”verdiğini bu nedenle “mevcut sisteme kesinlikle son” verileceğini, “devlet harcamalarının asgari hadlere” çekileceğini söylüyordu. “Özel teşebbüsün kendisini güven içinde hissedeceği”önlemler alınacak, “üretim hayatı devletin zararlı müdahalelerinden ve her tür bürokratik engelden” kurtarılacak, “Devlet tekel işletmeciliği en aza” indirilecekti. 11
Parti izlencesinin 20 ve 21.Başlamların’da (Maddelerin’de) yerel yönetimlere yetki devri, 24.Başlam’da devletin küçültülmesi 43.Başlam’da liberalizm, 48.Başlam’da KİT satışları, 51.Başlam’da devlet tekellerinin özelleştirilmesi, 74.Başlam’da ise iç ve dış borçlanmagerekliliği söyleniyordu. 20 ve 21.Başlamlarda söylenenler şöyleydi: “İl genel meclisleri, özel idareler, belediyeler (yerel yönetimler); bütçelerini düzenleme ve uygulamada olduğu kadar diğer bütün görevlerini yerine getirmede, gereken genişlikte yetkilerle donatılmalıdır... Şehir sınırları içindeki kara ve deniz araçlarının ve ticari işletme niteliğindeki diğer genel hizmet işletmelerinin, belediyelere devrini tabii görüyoruz...” 12
24.Başlam, kamu çalışanlarının “sayıca az, fakat yüksek nitelikli ve verimli” olması gerektiğini belirtiyor, “memur sayısını artırma yönündeki eğilimlerin önüne geçilmesi kesin bir zorunluluktur” diyordu. 48.Başlam’da ise şunlar yazılıdır: “Devlet tarafından kurulmuş olan ve programın 45.maddesinde yazılı niteliklere sahip işletmeler dışında kalan tüm devlet işletmeleri, elverişli koşullarla özel teşebbüse devredilmelidir”. 13 51.Başlam’daki anlayış, 48.Başlam’ın hemen aynısıdır: “Gelir amacıyla kurulmuş olan ve bizzat devlet tarafından işletilen, bu nedenle de ülkede iş hacmini daraltan, hayatı pahalılaştıran tekel fabrikalarının, elverişli koşullarla özel teşebbüs ve özel sermayeye devredilmesinden yanayız”. 14

İstanbul Basını

İstanbul basını Demokrat Partiyi, kuruluşuyla yönetime gelişi arasındaki dört yıl içinde, giderek artan bir yoğunlukla destekledi. Yönetime geldiğinde ise bu desteği coşku ve yaranma kampanyasına dönüştürdü. İstanbul basınının bugün AKP veR.Tayyip Erdoğan’a yaptığı desteğin hemen aynısı, 1950’lerde Demokrat Parti veAdnan Menderes’e yapıldı.
Hürriyet gazetesinin sahibi Sedat Simavi’nin o günlerde yazdığı başyazı, İstanbul basınının ortak duygularını dile getirir nitelikteydi ve şöyleydi: “Çok teşekkür ederiz, Celal Bayar bizi yeni bir başbakana kavuşturdu. (Bayar Cumhurbaşkanı olmuş ve hükümeti kurma görevini Menderes’e vermişti y.n.). Yıllardan beri muşmulalaşmış insanların işe yaramaz uygulamalarını o kadar kanıksamıştık ki, onları eleştirmek bile içimizden gelmezdi. Adnan Menderes’in başbakanlığa getirildiğini duyunca, adeta kulaklarıma inanamadım. Şu anda; taptaze şahsiyetlere, yepyeni bir anlayışa, fedakâr bir Cumhurbaşkanı'na sahibiz. Bütün bunlar, geleceğe güvenle bakmamız için çok güzel fırsatlardır”. 15

Ordu’da Ayıklama

İstanbul basınının “geleceğe umutla bakmasına” neden olan Demokrat Parti Hükümeti, işe ordunun üst kademesinde giriştiği büyük bir ayıklama (tasfiye) girişimiyle başladı. O günlerde, komutanlarının önemli bir bölümü Kurtuluş Savaşı gazisi olan ordunun,Atatürk’e bağlılığından çekiniliyor, hükümet kurulduktan bir hafta sonra 6 Haziran 1950’de, geleneklere aykırı biçimde, üst düzey komutanlar görevlerinden uzaklaştırılıyordu.
Ordudaki ayıklama konusunda Celal Bayar“Bu kesin bir operasyon planıdır. Karşı çıkanlar olsa da bu plan başarılı kılınmalıdır” derken, Adnan Menderes“Bu bir ‘İkinci Nizam-ı Cedit’ planıdır. Gerçekleştirmek iktidarımızın şerefi olacaktır” diyordu. 16

Karşı Devrim Uygulamaları

Ordudaki arındırmadan on gün sonra 16 Haziran’da, ezanın Arapça okunmasına izin verildi. Desteğini aldığı tutucu kesimleri memnun etmek için, radyoda dini yayınlar yapılmasına, köy okullarına din dersi konmasına ve dildeki Türkçeleşmeye son verilmesine karar verildi. Anayasa’nın adı yeniden Teşkilat-ı Esasiye Kanunu oldu.
Halkevleri ve halkodaları kapatıldı, mal varlıkları hazineye aktarıldı. Adnan Menderes, 4 Mayıs 1951’de Mecliste yaptığı konuşmada, “Halkevleri, halkodaları faşist anlayış ve düşüncelerin ürünüdür. Bunlar sosyal yapımız içindeki tümüyle gereksiz, boş, geri ve yabancı unsurlardır” diyordu. 17
Oysa MenderesHalkevleri’nin kurucularından biriydi ve 15 yıl bu kuruluşun denetmenliğini (müfettişliğini) yapmıştı. 1930 yılında Halkevleri’nin açılış törenlerinde yaptığı konuşmada şunları söylemişti: “Milletimizin yükselmesi yolunda her şeyi gören ve sezen büyük Gazi, sosyal yaşantımızda çok derin bir boşluğu ve çok şiddetli ihtiyacı görmüş ve bu boşluğu doldurmak için Halkevlerinin temellerini atma şerefini de kazanmıştır”. 18
Menderes, 1930’larda aşırı övgülerle “her şeyi gören Gazi” olarak göklere çıkardığıAtatürk’ü, başbakan olduktan sonra önce yok saymaya, giderek ona karşı çıkmağa başladı. Gerçek karşıtlığı, kabul ettiği ve uyguladığı programlarla yapıyor ancak bu karşıtlığı söz ve açıklamalarla açıkça dile getirmekten de çekinmiyordu.
Yadsımacı savlarını o denli aykırı noktalara ulaştırmıştı ki, bu savları duyan kimi DP yöneticileri bile şaşırıp kalıyorlardı. Örneğin, Kurtuluş Savaşı’nın “Mustafa Kemal’in ihtirası” yüzünden uzadığını ileri sürmüş, şunları söylemişti: “Kurtuluş Savaşı diyorsunuz. Bu savaş pekâlâ üç ayda bitebilirdi. Bunun yıllarca uzatılmasına Mustafa Kemal’in yerleşme ihtirasları... (neden olmuştur y.n.)” 19

Dışa Bağlanma

Demokrat Parti Hükümeti, kuruluşundan iki ay sonra 25 Temmuz 1950’de, kendi içinde aldığı bir kararla, dolaylı bir ABD-Sovyet çatışması olan Kore Savaşı’na katılma kararı aldı. Yurt dışına savaşmak için asker gönderilmesine karşın, Meclis’te karar alınmamış, Türkiye’nin herhangi bir ilişki ve çıkarı olmadığı bir savaşa katılınmıştı. Anayasa’nın açık ihlali olan bu kararın eleştirilmesi, çıkarılan bir yasayla yasaklandı, Kore Savaşı’nı eleştirenlere hapis cezası getirildi.
Yolluk ve aylıkları Türk hükümetince ödenerek 5090 kişilik bir birlik Kore’ye gönderildi. Üç yıl süren savaşlarda 721 asker yitirildi. 20 ABD isteğiyle gerçekleştirilen bu girişim için, hiçbir haklı gerekçe gösterilemedi, yalnızca garip açıklamalar yapıldı. Başbakan Yardımcısı Samet Ağaoğlu“Kore’de bir avuç kan verdik ama böylece büyük devletlerarasına katıldık” dedi. 21

NATO’ya Giriş

18 Şubat 1952’de NATO’ya girildi. Bu olay, Meclis’te ve İstanbul basınında bir zafer havasıyla kutlandı. Oysa kutlama yapmak bir yana, Birinci Dünya Savaşı’nda orduyu Alman generallerine teslim eden anlayışı ve Mustafa Kemal’in bu anlayışa karşı sürdürdüğü karşıtlığı bilenler için, kaygı ve üzüntü veren bir gelişme yaşanıyordu. Türkiye’nin ulusal savunmasının ana gücü ordu, bir dış örgütün buyruğuna, üstelikAtatürk’ün dostluk ilişkilerinin sürdürülmesini istediği Sovyetler Birliği’ne karşı kullanılmak üzere veriliyordu.
Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, Lizbon’da, Türkiye’nin katıldığı ilk NATO toplantısında yaptığı konuşmada: “Karşınızda büyük bir istekle ve kayıtsız şartsız işbirliği zihniyetiyle hareket etmeyi ilke edinen bir Türkiye bulacaksınız” diyordu. 22

Batı Savunuculuğu

ABD yönlendirmesiyle Bağdat ve Balkan paktlarına katılındı. Bağımsızlık savaşı veren Tunus, Fas, Cezayir’e karşı sömürgeci devletler desteklendi. Mısır’a karşı, İngiltere’nin yanında yer alındı. Azgelişmiş ülkelerin katıldığı Bandung Konferansı’ndaBatı’nın savunuculuğu yapıldı.
Yabancı sermayenin özendirilmesi için Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ve Petrol Kanunu çıkarıldı. Yatırıma dönüşmeyen dış borç alındı ve ağır koşullara bağlanmış borçlanma, yerleşik bir uygulama haline getirildi. Adnan Menderes, 29 Kasım 1955’te Çorlu’da yaptığı konuşmada dış borca dış yardım adı veriyor ve şunları söylüyordu:“Kıskançlar! Dış yardımı istemeyenler milli kalkınmayı istemeyenlerdir. Kalkınmaya engel olmak isteyenler, milli irade karşısında, karınca gibi ezileceklerdir”. 23

ABD’ne İşgal Yetkisi

İsmet İnönü’nün başlattığı ikili anlaşmalar, kapsamı ve uygulama alanları genişletilerek sürdürüldü. Sayısı ve niteliği bugün bile bilinmeyen bu anlaşmalardan en önemlisi, tam metni açıklanmamış olan 5 Mart 1959 anlaşmasıdır. Anlaşmanın basına sızan bölümlerinde, göründüğü kadarıyla, anlam bozukluğu içeren karışık tümceler ve yoruma bağlı net olmayan anlatımlarla çok çekinceli yükümlülükler altına giriliyor, ABD’ye Türkiye’ye askeri karışma (müdahale) yetkisi veriliyordu.

DİPNOTLAR

1                       “Politikada 45 Yıl” Yakup Kadri Karaosmanoğlu, İletişim Yayınları, 2.Basım 1984, sf. 222–224
2                       Büyük Larousse, Gelişim Yayınları, 5.Cilt, sf. 3008
3                       “Menderes’in Dramı” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit. İstanbul 1969, sf. 198
4                       a.g.e. sf.198
5                       “Türkiye’de Siyasi Partiler” Prof.T.Z.Tunaya, Arba Yay., 2.Bas. 1995, sf. 652 – 653
6                       a.g.e. sf. 653
7                       “Menderes’in Dramı?” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit. İst. 1969, sf. 206, 207 ve 251
8                       a.g.e. sf. 205
9                       “İkinci Adam” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit., 4.B., İst. 1983, 3.C., sf. 34 - 35
10                  “Menderes’in Dramı?” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit. İst. 1969, sf. 206, 207
11                   “İkinci Adam” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit., 4.Bas., İst., 3.Cilt, sf. 37, 38
12                  “Türkiye’de Siyasi Partiler” Prof.T.Z.Tunaya, Arba Y., 2.B., sf. 664, 665
13                  a.g.e.  sf. 668
14                  a.g.e. sf. 668
15                  “İkinci Adam” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit. 4.Bas., İst. 1983, 3.Cilt, sf. 31
16                  a.g.e. sf. 52
17                  “Menderes’in Dramı?” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit. İst. 1969,  sf. 218
18                  a.g.e. sf. 218
19                  a.g.e. sf. 219
20                  Büyük Larousse, Gelişim Yayınları, 11.Cilt, sf. 6984
21                  “İkinci Adam” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit., 4.Bas., İst. 1983, 3.Cilt, sf. 306
22                  a.g.e. sf. 1606
23                   “Menderes’in Dramı?” Ş.S.Aydemir, Remzi Kit. İst. 1969, sf. 294
http://kuramsalaktarim.blogspot.com.tr/2016/04/demokrat-parti-ve-akp-adnan-menderesten.html

13 Mayıs 2016 Cuma

14 Mayıs Demokrasi Bayramı mı?, yeni akit - Abdurrahman DİLİPAK

14 Mayıs Demokrasi Bayramı mı?

Abdurrahman Dilipak
14 Mayıs 1950’de27 yıllık CHP iktidarı son buldu. DP %53 oyla tek başına iktidar oldu ve tek parti dönemi sona erdi. DP, 7 Ocak 1946’da, Ertegün’ün cenazesinin Missouri zırhlısı ile İstanbul’a getirilmesinin ardından CHP’den, İsmet Paşanın seçip görevlendirdiği kişiler tarafından kuruldu ve dört yıl sonra 14 Mayıs 1950’de yapılan seçimlerde DP, 27 yıllık tek parti dönemini sona erdiren, ilk defa serbest seçimle iktidarı kazanan partidir. DP sırasıyla 1950, 1954 ve1957 seçimlerini kazanmış ve on yıl boyunca (1950-1960) iktidar olmuştur. Demokrat Parti, 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi ile iktidardan düşürülmüş ve 29 Eylül 1960’ta kapatılmıştır. 
Aslında DP bir projeydi.. Varlık temeli, ABD’nin “Yeni Türkiye”yi dizayn etme çabasının ürünü olmasıdır..Sovyetik görünümünden demokratik bir çehreye dönüştürülmesi gerekiyordu.. Ölümü gösterip hastalığa razı edeceklerdi..
Zaten 46 sonrası ondan fazla parti kurulmuştu. Bu işler halka bırakılamayacak kadar önemli idi.. DP CHP’nin elinin altında, dişine uygun icazetli bir siyasi oluşum olacaktı..
DP, Serbest Cumhuriyet Fırkası gibi bir kontrollü muhalefet arayışının ürünü idi.. İktidar kendi muhalefetini de kendi elinin altında tutmak istiyordu.. Onun için kendi içinden ayırdığı bir ekibe bu görevi verdi..
Menderes bir dönem Mustafa Kemal’in özel kalem müdürlüğü yapmış bir isim... Bu görev verilmeden önce bu yönde bir çıkışı yok. Yumuşak yüzlü, munis biri. Menderes aslında hareketin yüzü olacaktı. Derin DP BayarPolatkan ve Zorlu ise, bu işin hamalları..
Demokrat Parti’nin ikinci döneminde Sanayi Bakanlığı yapmış Sorbonne mezunu eski siyasetçimiz. 1960ihtilalinde diğer DP milletvekilleri ile birlikte Yassıada’da yargılanmış ve hapse mahkûm edilmiştir.Menderes hükümetinde Gümrük ve Tekel Bakanı, İşletmeler Bakanı, İktisat ve Ticaret Vekili, Basın-Yayın ve Turizm Vekili, Sanayi Vekili.. “Batıya Kalkan Tren” isimli bir eseri var. İngiliz Boraks Consalidates’in Türkiye mümessili..
CHP’lilerle DP arasında tek fark var. İkisi de temelde bizi aynı yere götürmek istiyor. Biri sopayla, biri havuçla.. Bugün de Neoconlar bizi sopayla terbiye etmek isterken, Fuller bizi havuçla terbiye etmek istiyor.. Bugünkü paralel din / paralel devlet yapılanması da aslında yeni, bir havuç politikasının ürünü.. Çünki biz havucu çok seviyoruz. Havuç yiyenler zamanla tavşanlaşıyor, Tom Amca’laşıyor..
Bugün de klasik, CHP’nin avukatlığını üstlendiği, Kemalist, ulusalcı derin devletten, yeşil sermayenin ve ılımlı İslamcıların da içinde yer aldıkları yeni bir derin yapılanmaya geçiş sözkonusu.. BugünkiErgenekoncular, dünki 60 ihtilalini yapan adamlara benziyor..
Dün Menderes üzerinden bizi ehlileştirmek isteyenler, bugün cemaat üzerinden aynı şeyi yapmak istiyorlar..
Menderes de, DP de, AP de, Demirel de bir projeydi aslında.. Demirel’e en çok yakışan sıfat “Morisson Süleyman”. Ama Nurlu Süleyman, İslamköylü Süleyman, Çoban Sülü diye pazarladılar.. Bir anda tepeden indirilip getirilen Demirel gelmeden partinin başında emekli bir general olan Ragıp Gümüşpalavardı ve bir sabah odasında ölü bulundu. Kimse de bu işin üzerine çok fazla gitmedi/gidemedi..
Menderes halkın büyük teveccühü karşısında, “siz isterseniz Hilafeti bile getirebilirsiniz” diyordu.. Onun kafasındaki Hilafetin ne olduğu konusunda kafamda net bir fikir yok.. İngilizler ve Mustafa Kemalboşuna Hilafeti dondurup kaldırmadılar.. Menderes entelektüel derinliği olan biri değil. Cesur biri de değil, duygusal ve popülist biri. Halkın olağanüstü teveccühü DP’yi aldı götürdü.. Aslında CHP’nin karşısında kim olursa olsun olacağı buydu. Mustafa Kemal tehlikeyi başından gördüğü için kendi kurdurduğu partiyi kendi kapattı. Ali Fuat Cebesoy olayı böyle bir projeydi aslında..
Milletvekili olarak başladığı siyasi yaşamında Türkiye’nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kurucularından birisi oldu ve sonrasında İzmir suikastı sanığı olarak orgeneral rütbesindeyken İstiklal Mahkemeleri tarafından yargılandı. Aslında partide Mustafa Kemal’in silah arkadaşları ağırlıktaydı. Kazım Karabekir Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Adnan Adıvarbu ekipteydi.. Kurucular arasında askerler ağırlıkta olsa da liberal çizgiye yakın bir oluşumdu aslında.. Partiye tek parti ve tek adam siyasetine karşı olanların teveccühü büyüktü.. Programında “Parti dini inançlara saygılıdır” görüşünün yer alması cumhuriyet karşıtlarının parti içinde toplanmasına neden oldu.Şeyh Said ayaklanmasında, partinin bazı yöneticilerinin de rolü olduğu gerekçesiyle, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 5 Haziran 1925’te kapatıldı. Cebesoy1939’dan sonra siyasete dönerek, TBMM Başkanlığı, Bayındırlık Bakanlığı yaptı. 1948’den itibaren siyasete DP’de devam etti. 27 Mayısdarbesinden sonra Yassıada Mahkemeleri’nde yargılandı.
Mustafa Kemal de kendi muhalefetini oluşturmak istedi ama, hemen vazgeçti. İki tecrübe de başarısızlıkla sonuçlandı. 1’incisi Cebesoy tecrübesi 2’ncisi Fethi Okyar’ın Serbest Cumhuriyet Fırkası. 12 Ağustos 1930 kurulan parti 17 Kasım 1930 da kapatıldı.. Mustafa Kemal yakın arkadaşı Fethi Okyar’a yeni bir parti kurmasını istedi. Çünki toplumun tek bir kesimine yaslanan bir partinin geleceği olamazdı.. Mustafa Kemal karşı kanadı da bir şekilde kontrol altında tutmak istiyordu.. Parti “Cumhuriyet ve laiklik ilkelerine, devrimlere bağlı ve saygılı” idi, ekonomide liberalizmi savunuyordu, devletçiliğe karşı amaTosya’ya pirince giderken evdeki bulgurdan olmak istemedi Mustafa Kemal. Son deneme 1946’da yapıldı ve korkulan oldu.. Halk muhalefetin kimliğine ve kadrosuna bakmadı, tek partiye karşı iktidara en yakın olanı seçti.. Bana kalırsa DP’ye verilen oylar DP ya da adaylarına değil, CHP’nin karşısında olan kimse ona verildi.. Yani DP’ye verilen oylar değildi o oylar, CHP’ye hayır oyları idi..
Sonuçta yine batıcılar kazandı.. ABD sandık yarışından kazançlı çıkanla yoluna devam edecekti.. Onlar açısından.. Bir kısım çevrelerin DP’yi kutsamaları, aslında batılılar açısından paralel yapı açısından bir umud meydana getirmiş olamaz mı!
Sonuçta sandık kuruldu, halk o günki şartlarda, ölümü görüp hastalığa razı oldu. “Fil avcıları” gelinen noktadan memnundular.. Ama gel zaman-git zaman vadesi doldu, vakit tamam oldu ki, bunlar da oldu.. Ve şimdi, hayat devam ediyor. İmtihan oluyoruz!. Görelim Mevlam neyler.. Selâm ve dua ile. 
yeniakit